Lựa chọn mô hình quản lý nhân sự cần đáp ứng đặc thù riêng của mỗi doanh nghiệp. Mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang đang được rất nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Không có mô hình nào đúng hay sai, chỉ có mô hình hợp hay không hợp mà thôi.
Andre Lavoie – CEO và là nhà đồng sáng lập của ClearCompany, công ty tiên phong thực hiện việc thu hẹp khoảng cách giữa quản lý nhân sự và xây dựng chiến lược kinh doanh bằng cách phân bổ nhiệm vụ cho nhân viên dựa trên tầm nhìn và mục tiêu của công ty – cho biết: “Chúng tôi duy trì một cấu trúc khá ‘ngang’ và cố gắng trao quyền cho nhân viên ở mọi cấp bậc để họ có thể làm việc năng động và độc lập. Chúng tôi tin rằng sự công khai, minh bạch thông tin giúp nhân viên dễ dàng đưa ra nhiều quyết định chiến lược theo đúng định hướng và dần nâng cao năng suất”.
Ưu - nhược điểm của 2 mô hình quản lý doanh nghiệp là:
1. Trên - dưới hay đồng đẳng
Mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang và dọc đều có cách tiếp cận khác nhau trong việc đưa ra quyết định mang tính chiến lược.
Với mô hình quản lý nhân sự theo chiều dọc, các quyết định sẽ được đưa từ trên xuống dưới theo cấp độ giảm dần. Nhân viên sẽ nhận việc từ các cấp trên mà không có sự tham gia, góp ý nào cả. Mô hình này giúp đề cao vị trí và vai trò của cấp trên, các nhà quản lý, những người có tiếng nói trong doanh nghiệp. Đây là mô hình phù hợp với các ông ty có quy mô lớn, khi các quyết định được thực hiện một cách nhanh chóng mà không cần sự nhất quán của tất cả mọi người.
Trái ngược với mô hình trên, không phân biệt cấp trên, cấp dưới, tất cả mọi người đều có quyền đưa ra quyết định là mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang.
Mô hình này thường phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ hoặc start-up. Lý do chính do các doanh nghiệp nhỏ thường có bộ máy quản lý ít người và trình độ của nhân viên khá tương đồng. Chính vì thế, với sự đóng góp ý kiến của nhiều người sẽ giúp việc giải quyết vấn đề được nhanh chóng và dễ dàng hơn.
>> Chi phí quản lý doanh nghiệp và phương pháp quản lý chi phí doanh nghiệp
>> 5 bước kể cải thiện sự gắn kết của nhân viên
2. Vạch rõ ranh giới hay đề cao tinh thần chia sẻ
Ưu điểm của mô hình quản lý nhân sự theo chiều dọc là có sự phân cấp rõ ràng, trách nhiệm cũng rõ ràng giữa các bộ phận. Tổng giám đốc là người điều hành cao nhất ở công ty, họ có quyền giao việc cho các cấp dưới của mình. Với sự phân công cụ thể như vậy, khi muốn theo dõi tiến độ công việc, họ chỉ cần gọi người mà họ đã giao việc, rất nhanh chóng và không tốn thời gian. Không hề có sự mơ hồ hay đùn đẩy trách nhiệm nào trong việc báo cáo công việc theo cấp.
Trái ngược với đó là mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang, các nhân viên có sự đồng đẳng với nhau. Ngoài sếp là lãnh đạo cao nhất ra thì mọi người đều có quyền hạn ngang nhau. Chính vì thế, không phải lúc nào mọi người cũng biết rõ việc báo cáo cho ai, cụ thể như thế nào. Mặc dù tính chất “phẳng” giúp họ dễ thở hơn trong công việc, giúp học dễ dàng được công nhận hơn trong công việc nhưng lại khiến họ bị mơ hồ về vai trò và trách nhiệm của mình.
Điều này cũng sẽ khiến làm việc với đối tác bị hạn chế bời sẽ khiến họ nghĩ rằng bạn không đủ tin tưởng và không có đủ quyền hạn.
3. Mức độ minh bạch
Ưu điểm lớn nhất của mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang đó là sự minh bạch, đồng nhất. Tất cả nhân viên đều có quyền tiếp nhận thông tin cùng lúc. Việc sắp xếp công việc cho nhân viên cũng nhất quán và tinh thần đề cao nhân viên.
Đó cũng là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai mô hình quản lý nhân sự trong doanh nghiệp. Hệ thống phân cấp trong mô hình theo chiều dọc sẽ chia thông tin dựa trên cơ sở chọn lọc thông tin trước, chia sẻ thông tin sau.
Nhân viên được tiếp nhận thông tin qua nhiều tầng lãnh đạo, điều này dễ gây sự xáo trộn và nhầm lẫn trong khâu truyền đạt.
Qua đó, thấy rằng tính minh bạch là đặc trưng lớn nhất của mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang - lấy nhân viên làm trung tâm. Còn với mô hình theo chiều dọc, điều đó phụ thuộc vào ban lãnh đạo.
>> Các kỹ năng cần thiết trong quy trình đào tạo nhân viên telesale
4. Cảm giác người trên - kẻ dưới
Mô hình quản lý theo chiều dọc khiến nhân viên cảm thấy sự rạch ròi trong việc phân chia cấp bậc với người quản lý.
Còn với mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang sẽ loại bỏ cảm giác đó cho nhân viên. Mô hình này đề cao trình độ, chuyên môn của nhân viên hơn việc phân cấp bậc, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa nhân viên và quản lý.
Tuy nhiên, ở điểm này, mô hình quản lý theo chiều dọc sẽ thúc đẩy sự phát triển cá nhân nhiều hơn vì ai cũng muốn có được vị trí cao hơn trong công việc. Còn với các tổ chức “phẳng” không đem lại cơ hội như thế bởi nhân viên có cảm giá đặt được vị trí tối đa nên không có động lực phát triển.
Tóm lại, mô hình nào cũng có những ưu - nhược điểm riêng của mình. Chính vì thế, doanh nghiệp cần lựa chọn mô hình quản lý phù hợp với quy mô để có cách quản lý hiệu quả nhất.