Hãy tưởng tượng bạn sở hữu một "siêu năng lực" giúp bạn đối mặt với thử thách, học hỏi từ những thất bại và không ngừng cải thiện cả trong công việc lẫn cuộc sống cá nhân. Đó chính là sức mạnh của "tư duy phát triển". Trong khi 87% nhân viên tin rằng họ có tư duy phát triển, chỉ 45% cho rằng ban lãnh đạo của công ty thể hiện tư duy này một cách nhất quán. Thực tế, 24% nhân viên cho biết lãnh đạo của họ hiếm khi hoặc không bao giờ thể hiện tư duy phát triển. Sự chênh lệch này giữa lãnh đạo và nhân viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng tư duy phát triển ở mọi cấp độ trong tổ chức. Hãy cũng khám phá tư duy phát triển là gì và cách phát triển nó trong công việc.

Tư duy phát triển là gì?

Tư duy phát triển được coi là một cách tiếp cận cốt lõi dẫn đến thành công. Nhưng định nghĩa tư duy phát triển là gì?

Khái niệm này lần đầu tiên được giới thiệu bởi nhà tâm lý học Carol Dweck, và nó là niềm tin rằng trí tuệ và khả năng không phải là những yếu tố cố định. Thay vào đó, chúng có thể được phát triển theo thời gian thông qua nỗ lực, sự kiên trì và học hỏi.

Hiểu một cách đơn giản, những người có tư duy phát triển nhận ra rằng không ai sinh ra với một giới hạn cố định về tài năng hoặc khả năng.

Ngược lại, họ tin rằng con người có thể học hỏi và phát triển trong suốt cuộc đời mình. Điều này trái ngược với tư duy cố định, nơi mà cá nhân tin rằng khả năng của họ đã được định đoạt sẵn, giới hạn những gì họ nghĩ mình có thể đạt được.

Vậy tại sao điều này lại quan trọng? Bởi vì trong kinh doanh, dù bạn đang quản lý một đội nhóm, điều hành một công ty hay cố gắng phát triển bản thân, tư duy bạn nuôi dưỡng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất, sự đổi mới và sự phát triển lâu dài.

8 Ví dụ về tư duy phát triển

Tư duy phát triển trông như thế nào trong các tình huống thực tế? Dưới đây là một số ví dụ cụ thể:

1. Đón nhận thử thách

Giả sử bạn là một quản lý nhân sự và được giao nhiệm vụ triển khai một chương trình học tập và phát triển (L&D) hoàn toàn mới trong tổ chức của mình.

Nếu bạn có tư duy phát triển, thay vì cảm thấy choáng ngợp, bạn sẽ coi những nhiệm vụ đầy thách thức này như một cơ hội để học hỏi điều gì đó mới mẻ. Bạn có thể nghiên cứu về phần mềm đào tạo, xin lời khuyên từ đồng nghiệp hoặc thậm chí tham gia một khóa học để nâng cao kiến thức của mình. Bạn không né tránh thử thách mà đón nhận nó, tự tin rằng mình sẽ trưởng thành trong quá trình này.

2. Học hỏi từ phản hồi

Phản hồi có thể được xem như một dạng chỉ trích nhằm chỉ ra những thất bại. Nhưng điều này không đúng với những người có tư duy phát triển.

Dưới đây là một trong những ví dụ tiêu biểu nhất về tư duy phát triển. Hãy hình dung một nhà lãnh đạo doanh nghiệp vừa triển khai một sáng kiến mới trên toàn công ty nhưng không đạt được kết quả như mong đợi.

Thay vì phản ứng phòng thủ khi nhận phản hồi (như những người có tư duy cố định thường làm), họ chủ động tìm kiếm phản hồi. Họ họp với đội ngũ, hỏi điều gì đã sai, và thu thập ý kiến về cách họ có thể tiếp cận vấn đề một cách khác biệt. Họ không xem sáng kiến này là một thất bại; thay vào đó, họ coi đó là một quá trình và kinh nghiệm để học hỏi.

>> Chiến lược phát triển sản phẩm là gì

>> Làm thế nào để thúc đẩy tư duy tăng trưởng ở nơi làm việc

3. Xem nỗ lực là con đường dẫn đến sự thành thạo

Những chuyên gia có tư duy phát triển hiểu rằng nỗ lực là yếu tố thiết yếu để cải thiện bản thân, dù là học cách sử dụng một công cụ phần mềm mới, thử thách những kiến thức đã có, hay tham gia các cơ hội nâng cao và bổ sung kỹ năng.

Hãy lấy ví dụ một nhân viên bắt đầu một vai trò mới và cảm thấy mình chưa đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của công việc. Thay vì bỏ cuộc hoặc yêu cầu được chuyển sang công việc khác, họ đầu tư thời gian vào việc đào tạo các kỹ năng cần thiết, tham gia hội thảo trực tuyến, và thực hành cho đến khi tiến bộ.

Những nhân viên với tư duy phát triển hiểu rằng thành công không chỉ dựa vào tài năng mà còn dựa vào sự cống hiến và luyện tập.

4. Kiên trì đối mặt với trở ngại

Trong mọi sự nghiệp, trở ngại là điều không thể tránh khỏi.

Dự án không diễn ra như kế hoạch, thương vụ thất bại, mục tiêu không đạt được. Nhưng người có tư duy phát triển lại xem những "trở ngại" này là cơ hội để học hỏi và phát triển. Họ dành thời gian phân tích điều gì đã sai, xác định những gì có thể làm khác đi, và áp dụng những bài học đó vào các tình huống trong tương lai.

Hãy tưởng tượng một đội ngũ marketing khởi động một chiến dịch nhưng không đạt được lượng khách hàng tiềm năng như kỳ vọng. Một nhóm có tư duy phát triển sẽ mổ xẻ chiến dịch, xem xét dữ liệu và tìm ra các điểm có thể cải thiện.

Sau đó, họ sẽ thử lại với những hiểu biết mới, nhận thức rằng trở ngại chỉ là một phần của quá trình học hỏi.

5. Chủ động tìm kiếm cơ hội học hỏi

Một đặc điểm nổi bật của những người có tư duy phát triển là sự khao khát tri thức. Họ luôn tìm kiếm những cách để mở rộng kỹ năng và chuyên môn của mình, ngay cả trong các lĩnh vực ngoài vai trò hiện tại.

Một ví dụ minh họa cho tư duy phát triển là: Một kỹ sư phần mềm học về quản lý dự án để cải thiện khả năng hợp tác và giao tiếp với các đội nhóm liên chức năng.

Đây là một cách tiếp cận chủ động để học hỏi, giúp những người có tư duy phát triển có được góc nhìn rộng hơn. Không những thế, điều này còn làm tăng giá trị của họ trong vai trò hiện tại và chuẩn bị tốt hơn cho những cơ hội trong tương lai.

6. Xem cạnh tranh như động lực

Môi trường làm việc đôi khi có thể khá cạnh tranh. Với những người có tư duy cố định, thành công của người khác dễ bị xem là một mối đe dọa. Nhưng với người có tư duy phát triển, họ lại nhìn nhận điều này theo cách hoàn toàn khác.

Ví dụ, có hai nhân viên bán hàng trong cùng một công ty. Người thứ nhất nhìn thấy đồng nghiệp đạt được chỉ tiêu bán hàng cao và cảm thấy bị đe dọa, làm thế nào họ có thể theo kịp đây? Trong khi đó, người thứ hai coi thành công của đồng nghiệp là động lực. Họ bắt đầu đặt câu hỏi - đồng nghiệp đang sử dụng chiến lược gì, và họ có thể học hỏi điều gì từ cách tiếp cận đó?

Xem cạnh tranh như một cơ hội học hỏi giúp nhân viên bán hàng thứ hai tăng tốc phát triển và cải thiện hiệu suất của mình.

>> 5 phương pháp phát triển nhân viên hiệu quả cho nhà quản lý

>> Bí quyết để triển khai LMS thành công trong doanh nghiệp

7. Vượt qua giới hạn trong mô tả công việc

Tư duy phát triển có nghĩa là mọi người không tự giới hạn mình trong các kỹ năng được nêu trong mô tả công việc, trái ngược với những người có tư duy cố định. Họ luôn tìm cách đóng góp vượt ra ngoài vai trò của mình, đồng thời phát triển thêm các kỹ năng mới trong quá trình đó.

Ví dụ, một quản lý sản phẩm có thể chủ động học các kỹ năng lập trình cơ bản để giao tiếp hiệu quả hơn với các nhà phát triển. Hoặc một nhân viên chăm sóc khách hàng có thể đề xuất dẫn dắt các buổi đào tạo nội bộ về chiến lược thu hút khách hàng mà họ đã áp dụng thành công.

8. Thích nghi với sự thay đổi

Như triết gia Heraclitus từng nói: "Điều duy nhất không thay đổi trong cuộc sống là sự thay đổi."

Việc chấp nhận sự thay đổi nằm ở trung tâm của tư duy phát triển, vì nó thúc đẩy động lực học hỏi, thích nghi và phát triển.

Khi chào đón những thách thức và cơ hội mới, chúng ta mở ra cánh cửa để phát triển không ngừng và học hỏi suốt đời - hai yếu tố thiết yếu cho sự thành công cả trong cuộc sống cá nhân lẫn sự nghiệp.

So sánh tư duy phát triển và tư duy cố định

Hãy cùng làm rõ sự khác biệt giữa tư duy phát triển và tư duy cố định. Dưới đây là sự phân tích nhanh:

Những người có tư duy phát triển

Tin rằng khả năng có thể được phát triển thông qua cống hiến và công sức

Chấp nhận thất bại và xem đó là cơ hội để học hỏi và phát triển

Tìm kiếm thử thách để phát triển kỹ năng mới

Được truyền cảm hứng từ thành công của người khác

Không sợ thay đổi và thích nghi với tình huống mới

Chấp nhận phản hồi và sử dụng nó như công cụ để tự cải thiện

Những người có tư duy cố định

Tin rằng tài năng và khả năng bẩm sinh là cố định

Xem thất bại là dấu hiệu của sự thiếu hụt và tham gia vào những suy nghĩ tiêu cực về bản thân

Tránh thử thách để ngăn chặn khả năng thất bại

Cảm thấy bị đe dọa bởi thành công của người khác

Chống lại sự thay đổi, cảm thấy không thoải mái với tình huống mới hoặc sự không chắc chắn

Có khả năng chống lại phản hồi

>> Phương pháp khen thưởng cho nhân sự xuất sắc cuối năm

>> Lợi ích của mô hình học tập 70/20/10 trong doanh nghiệp

Làm sao để xây dựng tư duy phát triển cho công ty

Tạo văn hoá học tập

Văn hóa học tập là môi trường nơi giáo dục liên tục, sự tò mò và phát triển được coi trọng ở mọi cấp độ trong tổ chức.

Điều này đồng nghĩa với việc cung cấp cho nhân viên các nguồn lực và cơ hội cần thiết để học hỏi kỹ năng mới. Các cơ hội này có thể đến từ các chương trình đào tạo chính quy, quyền truy cập vào các khóa học trực tuyến, hoặc thời gian dành riêng cho phát triển cá nhân.

Đầu tư vào phần mềm đào tạo nhân viên, như Acabiz, có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Những công cụ này cho phép nhân viên dễ dàng truy cập nội dung phù hợp và nâng cao kỹ năng theo nhịp độ riêng của họ. Bằng cách làm cho việc học trở nên dễ dàng tiếp cận, bạn thể hiện rằng mình coi trọng sự phát triển của nhân viên và sẵn sàng đầu tư vào họ.

Cung cấp lộ trình học tập được cá nhân hoá

Không phải tất cả các nhân viên cùng học theo một tốc độ. Các chương trình đào tạo cần được cá nhân hoá một cách linh hoạt để phù hợp với mọi người.

Chẳng hạn, một số nhân viên có thể thích học thông qua thực hành, trong khi những người khác lại phát triển tốt hơn với các khóa học trực tuyến tự học. Điều quan trọng là cung cấp nhiều tùy chọn và điều chỉnh kế hoạch phát triển phù hợp với phong cách học tập khác nhau.

Tư duy phát triển được khuyến khích trong một văn hóa công ty biết tôn trọng mọi nhu cầu.